• Υπουργείο Πολιτισμού,
• Δήμος Ιωαννιτών,
• Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων

5. Στήριξη της βιώσιμης και ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης

5. Μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της μέσω της προώθησης της βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης των αστικών, αγροτικών και παράκτιων περιοχών, καθώς και μέσω της στήριξης τοπικών πρωτοβουλιών

Για την περίοδο 2021-27, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την ενίσχυση της αστικής και εδαφικής διάστασης θεσπίζοντας έναν νέο Στόχο Πολιτικής για «Μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της». Ο στόχος αυτός προωθεί τη συμμετοχή των τοπικών αρχών και της κοινωνίας των πολιτών στην εύρεση λύσεων για τις τοπικές προκλήσεις.

Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2021/1060 για να μεγιστοποιηθεί η συμβολή στη χωρική ανάπτυξη, οι δράσεις στον τομέα αυτόν θα πρέπει να βασίζονται σε ολοκληρωμένες εδαφικές στρατηγικές, με προβλεπόμενο χωρικό εργαλείο για τις αστικές περιοχές τις Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) για Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη (ΒΑΑ).

Ο ολοκληρωμένος χαρακτήρας της χωρικής στρατηγικής και του σχεδίου υλοποίησης θα πρέπει να εξασφαλίζεται με τη συμπληρωματικότητα και συνεκτικότητα των προτεινόμενων δράσεων, καθώς και με την αντιπροσωπευτικότητα του συστήματος διακυβέρνησης.

Την περίοδο 2021-2027 προβλέπεται η χρηματοδότηση της υλοποίησης της Στρατηγικής Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης του Δήμου Ιωαννιτών. Η αρχική στρατηγική  εγκρίθηκε με την υπ’ αριθμ. 2784/22-12-2023 (ΑΔΑ: 9Ρ0Τ7Λ9-0ΧΨ)  Απόφαση, ενώ η επικαιροποίησή της εγκρίθηκε με την 2904/03-12-2024 (ΑΔΑ: ΨΜ6Ε7Λ9-Ο4Θ). Η δράση περιλαμβάνει τα κάτωθι έργα/παρεμβάσεις:

1.    Παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε σχολικές μονάδες του Δήμου Ιωαννιτών

Στόχος της προτεινόμενης πράξης είναι αφενός η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σχολικών μονάδων στον Δήμο όσο και η συνολική εξοικονόμηση ενέργειας σε επίπεδο Δήμου.

Αντικείμενο του έργου είναι ενεργειακή αναβάθμιση του κελύφους σχολικών κτιρίων του Δήμου η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

• Εξωτερική θερμομόνωση του κελύφους των κτιρίων
• Τοποθέτηση νέων κουφωμάτων αλουμινίου με τα κατάλληλα τεχνικά χαρακτηριστικά
• Αντικατάσταση του παλαιού λέβητα και τοποθέτηση νέου συστήματος θέρμανσης, με ταυτόχρονη θερμομόνωση του δικτύου διανομής σωληνώσεων.

2.    Ανάπλαση κοινοχρήστων χώρων Δήμου Ιωαννιτών και μετατροπή τους σε πράσινους αστικούς χώρους

Περιλαμβάνει τα κάτωθι υποέργα:

• Υποέργο (ΥΠ)1: Δημιουργία “πράσινων γειτονιών" 

Αντικείμενο του έργου αποτελεί η δημιουργία "πράσινων γειτονιών". Η έννοια των «πράσινων γειτονιών» συνίσταται σε ένα σύνολο παρεμβάσεων που αφορούν κατά κύριο λόγο φυτεύσεις και πράσινες αναπλάσεις σε επιλεγμένες γειτονιές (Αμπελόκηποι – Εξοχή – Βρυσούλα – Κιάφα – Γηροκομείο – Σεισμόπληκτα) του Δήμου Ιωαννιτών. Οι κύριες παρεμβάσεις αφορούν σε οριζόντιες φυτεύσεις - δενδροφυτεύσεις – ζώνες σκιάς καθώς και κατακόρυφες φυτεύσεις – πράσινοι τοίχοι δεδομένης της έλλειψης ελεύθερων χώρων για τη δημιουργία πράσινων υποδομών ως εναλλακτική λύση (κατακόρυφοι πράσινοι τοίχοι). Πέραν των κατακόρυφων τοίχων παντός είδους κτιρίου, μία άλλη εκδοχή των πράσινων φυτεύσεων αποτελούν οι περιφράξεις των σχολείων.

• Υποέργο (ΥΠ)2: Δημιουργία πράσινων αυλών σε σχολικά συγκροτήματα

Ο Δήμος Ιωαννιτών, μέσα από πρόγραμμα συμμετοχικού σχεδιασμού θα υλοποιήσει ένα φιλόδοξο σχέδιο με βασικό στόχο την βιοκλιματική αναβάθμιση των σχολικών αυλών εννιά σχολικών μονάδων του Δήμου.

Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός περιλαμβάνει τη βελτιστοποίηση των φυσικών πόρων, όπως το ηλιακό φως, ο άνεμος και η βλάστηση, για τη δημιουργία άνετων και υγιών περιβαλλόντων μάθησης και παιχνιδιού. Η προσέγγιση αυτή περιλαμβάνει τη φύτευση δέντρων και πρασίνου, τη δημιουργία σκιερών περιοχών, την εγκατάσταση συστημάτων συλλογής βρόχινου νερού και τη χρήση υλικών φιλικών προς το περιβάλλον. Οι παρεμβάσεις αυτές βελτιώνουν τη θερμική άνεση, μειώνουν την ανάγκη για ενεργοβόρες λύσεις ψύξης και θέρμανσης και ενισχύουν τη σωματική και ψυχολογική ευεξία των μαθητών.

• Υποέργο (ΥΠ)3: Δημιουργία πράσινου χώρου στάθμευσης στο Δημοτικό parking στα Λιθαρίτσια

Το υπαίθριο parking που βρίσκεται επί του Ο.Τ. 71Α ΚΧ του Δήμου Ιωαννιτών, διατάσσεται σε τρία διαζώματα, τα οποία βρίσκονται σε διαφορετική στάθμη, ακολουθώντας την κατωφέρεια της περιοχής. Περιμετρικά του χώρου στάθμευσης, βρίσκονται μνημεία, τοπόσημα και πράσινοι χώροι του κέντρου των Ιωαννίνων.

Σκοπός του έργου είναι:

• Ανακατανομή των υπαρχόντων θέσεων στάθμευσης.
• Αναδιαμόρφωση των τριών ανισόπεδων διαζωμάτων.
• Αναδιαμόρφωση του κοινόχρηστου χώρου που προκύπτει.
• Σχεδιασμός του πεζοδρομίου που εφάπτεται στο όριο του ακινήτου.
• Σχεδιασμός των νέων δαπεδοστρώσεων σε όλη την έκταση του οικοπέδου.
• Φυτεύσεις για το σύνολο της έκτασης.
• Πρόβλεψη απορροής ομβρίων υδάτων.
• Σχεδιασμός μικρών σημείων ανάπαυσης σε επιλεγμένα σημεία του οικοπέδου, για την εξυπηρέτηση οδηγών και πεζών.
• Σχεδιασμός ηλεκτροφωτισμού.

3.    Ανάδειξη και προστασία Δημοτικού Μουσείου Ιωαννίνων (Ασλάν Τζαμί-Μεντρεσές) στη ΒΑ ακρόπολη του Κάστρου Ιωαννίνων

Περιλαμβάνει τα ακόλουθα υποέργα:

• Υποέργο (ΥΠ)1: «Αποκατάσταση κτηρίου και Επανέκθεση Δημοτικού Εθνογραφικού Μουσείου Ιωαννίνων (Τζαμί Ασλάν Πασά)»

Το αντικείμενο του έργου περιλαμβάνει την αποκατάσταση και συντήρηση του κελύφους του κτηρίου και την επανέκθεση της συλλογής του Δημοτικού Εθνογραφικού Μουσείου Ιωαννίνων.

• Υποέργο (ΥΠ)2: «Αποκατάσταση Μεντρεσέ, δημιουργία εκθεσιακών χώρων / χώρων πολλαπλών χρήσεων και διαμόρφωση προσβάσεων ΑΜΕΑ»

Το αντικείμενο του έργου περιλαμβάνει την αποκατάσταση, συντήρηση και αναστήλωση του κελύφους του κτηρίου και την επανάχρηση του μνημείου ως εκθεσιακού χώρου (συμπληρωματικού της εκθεσιακής λειτουργίας του Τεμένους Ασλάν Πασά) και ως χώρου πολλαπλών χρήσεων. 

4.    Βιοκλιματική Ανάπλαση Πλατείας Χατζή

Βασική κατεύθυνση είναι η βελτίωση του αστικού κλίματος της περιοχής, μέσω ενός έργου ανάπλασης σύμφωνα με τις αρχές του περιβαλλοντικού και βιοκλιματικού σχεδιασμού που οδηγούν:

o Στη χρήση δομικών υλικών, που με το χρώμα, την υφή και τη σύσταση τους θα επιτυγχάνουν τη μείωση της απορροφητικότητας της ηλιακής ακτινοβολίας.
o Στην χωροθέτηση κατάλληλων φυτεύσεων, στοιχείων σκίασης αλλά και αρχιτεκτονικών πετασμάτων για την επίτευξη θερμικής άνεσης, ηλιοπροστασίας, μείωσης ηχορύπανσης και ανεμοπροστασίας.
o Στην ενσωμάτωση υδάτινων επιφανειών για φυσικό δροσισμό.
o Στην επιλογή αστικού εξοπλισμού με μελετημένη διάταξη και σωστό προσανατολισμό.

Κάτοικοι περιοχής παρέμβασης, επισκέπτες.

• Α1 - Άμεσες δαπάνες βάσει παραστατικών
• Α2 - Αγορά Εδαφικών Εκτάσεων

Η συνολική Δαπάνη της Πρόσκλησης εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 8.000.000,00€