Αξιολόγηση, σύμφωνα με τους περισσότερους ορισμούς που έχουν δοθεί, είναι η εκτίμηση της «αξίας» του αντικειμένου που αξιολογείται (διαδικασίας, προγράμματος, πολιτικής, κλπ) και παρέχει στοιχεία για το «γιατί» οι στόχοι επιτεύχθηκαν ή δεν επιτεύχθηκαν, θέτοντας επί τάπητος θέματα αιτιότητας. Η αξιολόγηση προσδιορίζει το βαθμό επίτευξης των αποτελεσμάτων και των επιπτώσεων, τις σκόπιμες και μη σκόπιμες συνέπειες αυτών των επιτευγμάτων, τις προσεγγίσεις που ήταν αποτελεσματικές και εκείνες που δεν ήταν κατάλληλες, τους λόγους επιτυχίας ή αποτυχίας των παρεμβάσεων και τα σχετικά διδάγματα.
Προκειμένου να ενισχυθεί η συνεισφορά των αξιολογήσεων στην αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων, απαιτείται η κατάρτιση Σχεδίου Αξιολόγησης στην αρχή της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020. Το Σχέδιο Αξιολόγησης παίζει σημαντικό ρόλο καθώς δύναται να ενδυναμώσει την ποιότητα των αξιολογήσεων και την αποτελεσματική χρήση τους, διευκολύνει την ανταλλαγή γνώσεων και τελικά να συνεισφέρει στο σχεδιασμό και την υλοποίηση τεκμηριωμένων Προγραμμάτων και Πολιτικών.
Το σχέδιο αξιολόγησης εγκρίθηκε από την Επιτροπή Παρακολούθησης του Προγράμματος.
Για την αξιολόγηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014-2020, κατά τη διάρκεια της Προγραμματικής περιόδου είναι χρήσιμο να πραγματοποιούνται αξιολογήσεις εκ των προτέρων, εφαρμογής και επιπτώσεων.
Σύμφωνα με το αρ. 114, παρ. 2 του ΚΚΔ 1303/2013 «Οι διαχειριστικές αρχές υποβάλλουν στην Επιτροπή για κάθε Ε.Π., έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022, Έκθεση που παρουσιάζει συνοπτικά τα συμπεράσματα των αξιολογήσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου προγραμματισμού και τις κύριες εκροές και αποτελέσματα του προγράμματος, διατυπώνοντας σχόλια σχετικά με τις κοινοποιηθείσες πληροφορίες». Επισημαίνεται ότι στην σχετική Έκθεση «Σύνθεση ευρημάτων αξιολογήσεων», περιλαμβάνονται όσες αξιολογήσεις έχουν ολοκληρωθεί έως 31/12/2022.
Οι αξιολογήσεις εφαρμογής (implementation evaluation), πραγματοποιούνται κατά την υλοποίηση μίας παρέμβασης και εξετάζουν τον τρόπο υλοποίησης και διαχείρισης, προκειμένου να υποστηρίξουν την ομαλή ολοκλήρωσή της.
2η Αξιολόγηση Εφαρμογής του ΕΠ Ήπειρος 2014-2020
Διανύοντας τον όγδοο χρόνο υλοποίησης του ΕΠ, με βάση τα χρηματοδοτικά στοιχεία εφαρμογής του έως τις 07.05.2021, τα συμπεράσματα της αξιολόγησης συνοψίζονται στα ακόλουθα:
Με βάση τα αποτελέσματα αξιολόγησης σχετικά με το βαθμό ολοκλήρωσης του ΠΕΠ στο τέλος της Προγραμματικής Περιόδου 2014 -2020 και λαμβάνοντας υπόψη την αξιολόγηση του βαθμού επικινδυνότητας των επιμέρους έργων (ενταγμένων και νέων) προκύπτει ανάγκη αναθεώρησης του ΕΠ Ήπειρος 2014-2020.
1η Αξιολόγηση Εφαρμογής του ΕΠ Ήπειρος 2014-2020
Η πρόοδος υλοποίησης του ΕΠ με βάση τα χρηματοδοτικά στοιχεία εφαρμογής του έως τις 30/4/2018, συνοψίζεται στα ακόλουθα:
Λοιπές Αξιολογήσεις
Η διενέργεια της εκ των προτέρων αξιολόγησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ηπείρου, συμπεριλαμβανομένης της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης, συντάχθηκε τον Δεκέμβριο του 2014.
Ήταν απαιτούμενο κατά τον Κανονισμό (COMMISSION IMPLEMENTING REGULATION (EU) No. 288/2014) «Draft report of the ex-ante evaluation» και συνοδεύει ως Παράρτημα το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα.
Οι αξιολογήσεις επιπτώσεων (impact evaluation) έχουν ως στόχο να αποτυπώσουν τα αποτελέσματα μίας παρέμβασης και να εξετάσουν τη θεωρία της αλλαγής που διέπει το σχεδιασμό της παρέμβασης.